Overijssel I: november 2011

Markepalen Wesepe

Deze markepaal vinden we ten zuiden van Wesepe. Op de kop staat N VI. De kop is iets beschadigd, dus het zou ook VII geweest kunnen zijn.

Over de marken in Overijssel valt op de website van het Historisch Centrum Overijssel (HCOV) een en ander te lezen over hun ontstaan en ontwikkeling.
In 2011 is de paal zwaar beschadigd door een vallende tak. De paal is in stukken gebroken, maar ondertussen weer gerestaureerd.

Noord van Wesepe, ook aan de Raalterweg.

Van de site van HCOV: "De markegenootschappen, die in de loop van de twaalfde en de dertiende eeuw zijn ontstaan, beheerden de gemeenschappelijke, niet in cultuur gebrachte terreinen binnen hun grondgebied, zoals heiden, weidegronden, venen en bossen. Deze woeste gronden waren voor de agrarische bedrijfsvoering onontbeerlijk. Niet alleen kon het vee er voedsel vinden, maar ook leverden ze plaggen op, die voor bemesting werden gebruikt. De eerste schriftelijke vermelding van marken in Overijssel staat in een oorkonde uit 1207, waarin sprake is van de marken Zwolle, Wythmen en Ittersum. Enkele eeuwen later waren er in heel Overijssel marken te vinden, met uitzondering van het Land van Vollenhove."

Noordwest van Wesepe, in het verlengde van het Stapelhaarspad. De inscriptie op de karakteristieke kop is N VIII. Op de website van Historische Vereniging 't Olster Erfgoed, is ook een en ander te lezen over deze palen. De heer Gerhard Aberson heeft mij verder geholpen met de precieze standplaatsen.

Diepenveen - Deventer

Diepenveen-Deventer. Inscripties op de paal zijn: DP/N13 en DV/N13. De paal is opgesteld in het Nieuwe Plantsoen.

Aan de Lokersdijk staan twee fraaie neorenaissance-grenspalen uit omstreeks 1893 op de in 1876 vastgestelde grens tussen Deventer en Diepenveen; ze hebben tot 1960 als zodanig dienst gedaan. Tekst uit: "Monumenten in Nederland. Overijssel" door Ronald Stenvert et al. Maar ze zien er voor mij niet echt uit als grenspalen.

Niet lang nadat ik deze foto's had gemaakt, verscheen in het Jaarboek 2011 van de Ver. Oud Deventer een stuk met de titel:
"(Dijk?)palen op de Lokersdijk", van Ir. Dirk M. van der Schrier. In dat artikel toont hij aan dat het hoogstwaarschijnlijk om hekpalen gaat uit 1891. Ze zijn gemaakt bij de fa. Beltman aan de Handelskade. Daar hebben ze gestaan totdat de nieuwe eigenaar van het terrein ze heeft herplaatst op de Lokersdijk.Daar staan ze nu vanaf 1960.

Diepenveen

Randerpad.

Rond de voormalige gemeente Diepenveen, nu onderdeel van Deventer, staan een groot aantal grenspalen aangegeven op de topografische kaart. Enkele zijn nog aanwezig.

Olsterweg. Dit is een houten paaltje, dat exact op de goede plaats staat, maar waarvan ik me toch afvraag of het als genspaal bedoeld is.

Boxbergerweg. Een tamelijk anonieme betonnen paal. Deze keer laat ik de achtergrond maar eens voorgaan.

Op de kruising van de Raalterweg met de Oostwechelsweg. Op dezelfde kruising staat ook een grenspaal van Deventer, aan de andere kant van de Oostwechelsweg.

Olst - Epe

Een alleraardigst gietijzeren paaltje, van slechts 40 cm hoog. Staat op de gemeentegrens Olst-Epe en daardoor ook op de provinciegrens.

Deventer

Osyeweg. Rond Deventer staan op de gemeentegrens deze betonnen palen met het wapen van Deventer. Ze zijn allemaal in dezelfde kleuren geschilderd.

Rijksstraatweg Noord, onderaan op de ventweg.

Deventer is een oude Hanze- en Rijksstad. Daardoor voert de stad de adelaar van het Heilige Roomse Rijk. De adelaar is eenkoppig, wat betekent dat de stad waarschijnlijk al voor 1250 een wapen verleend heeft gekregen. Daarna werd de adelaar namelijk tweekoppig.

Rijksstraatweg Zuid, bovenaan, tussen fietspad en rijweg.